Skurcze brzucha, problemy jelitowe – dlaczego boli, jak leczyć?
Rola i znaczenie układu pokarmowego dla organizmu człowieka
Jak widać dolegliwości jelitowo – żołądkowe stanowią poważny problem dla wielu pacjentów, a także duże wyzwanie dla medycyny, zarówno z uwagi na skalę, jak i trudności w zdiagnozowaniu przyczyn. Nie zapominajmy również o specyficznej i jakże istotne roli układu pokarmowego, która nie ogranicza się jedynie do procesów trawiennych.
W obrębie układu pokarmowego pracuje wiele narządów, których rolą jest m.in. rozkładanie i wchłanianie niezbędnych do życia składników odżywczych (białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy, minerały oraz woda). A to z kolei zapewnia nam energię niezbędną do życia. Układ pokarmowy człowieka współpracuje również z mózgiem i ma kluczowe znaczenie dla działania systemu immunologicznego.
Mówi się nawet, że odporność zaczyna się w jelitach.
W tym kontekście dolegliwości takie jak ból brzucha wzdęcia, gazy, nudności itp. nie są tylko problemem związanym z trawieniem. Ponadto są to objawy na tyle uciążliwe, często krępujące, że tak naprawdę trudno z nimi funkcjonować na dłuższą metę, a niestety mają często charakter przewlekły i nawracający.
Jakie są najczęstsze dolegliwości jelitowo – żołądkowe?
Przyjrzyjmy się bliżej problemom jelitowo – żołądkowym, jak wyglądają, jakie są przyczyny skurczów żołądka i dolegliwości jelitowych oraz oczywiście – jak sobie z nimi poradzić. Pacjenci opisują skurcze jelit i żołądka najczęściej jako silny ból brzucha (skurczowy), któremu towarzyszą również:
- uczucie pełności,
- wrażenie przelewania w jelitach albo rozpierania,
- czasem nudności,
- wzdęcia,
- nadmierne gazy,
- odbijanie.
Intensywność bólu może być różna, podobnie jak jego lokalizacja (podbrzusze, nadbrzusze, lewa albo prawa strona). Bardzo często jest to ból o charakterze „falującym”, czyli pacjent odczuwa go raz słabiej, a raz bardzo intensywnie.
Przyczyny skurczów żołądka i dolegliwości jelitowych
Wyzwaniem dla medycyny jest obecnie nie tylko ilość pacjentów z problemami trawiennymi, ale przede wszystkim diagnostyka – przyczyny skurczów żołądka i dolegliwości jelitowych są bardzo różne, często trudne do wykrycia. Szczególnie, że wiele zależy od trybu życia, odporności na stres, czyli tzw. czynników emocjonalnych, psychicznych. Wśród najczęściej występujących przyczyn ww. objawów wymienia m.in.:
- nieprawidłowy styl życia,
- złe nawyki żywieniowe,
- zespół jelita drażliwego,
- organiczne choroby jelit – wrzodziejące zapalenie jelita grubego i chorobę Leśniowskiego-Crohna,
- alergie pokarmowe i nietolerancję laktozy,
- uporczywe zaparcia,
- uchyłki jelita grubego,
- intensywny wysiłek fizyczny,
- zbyt słabą aktywność mięśni żołądka,
- zaburzoną motorykę jelit,
- zwiększoną ilość gazów jelitowych.
Jak łatwo się domyślić kluczowe znaczenie, obok badań laboratoryjnych czy obrazowych, ma wywiad lekarski, który dotyczy tak naprawdę wielu zagadnień – od nawyków żywieniowych, przez pracę, aktywność, rodzinne problemy zdrowotne po używki czy reakcję na stresy. Warunkiem dobrej diagnozy są zatem szczerość i dokładne, przemyślane odpowiedzi na pytania lekarza.
Zespół jelita drażliwego – jak łagodzić dolegliwości?
Poradnik: Co to jest zespół jelita drażliwego: objawy, przyczyny, leczenie, rozpoznanie >>
Szczególne znaczenie wywiadu lekarskiego doskonale widać w przypadku zespołu jelita drażliwego (IBS – Irritable Bowel Syndrome), ponieważ z reguły mamy tu do czynienia z indywidualnymi reakcjami, zarówno na spożywane pokarmy, jak również sytuacje życiowe, okoliczności. IBS bardzo często ma podłoże psychiczne, związane ze stresami. Dlatego tak istotna jest obserwacja prowadzona przez pacjenta, zapisywanie posiłków, ewentualnych dolegliwości.
Należy pamiętać, że podejrzewa się zespół jelita drażliwego, gdy problemy trawienne nie są wywołane zapaleniem, zakażeniem, nietolerancją pokarmów ani żadnymi innymi przyczynami. W przypadku podejrzenia albo potwierdzonego IBS zaleca się przede wszystkim:
- dietę lekkostrawną (bez potraw tłustych, wzdymających),
- spokojne spożywanie posiłków,
- posiłki nieobfite, spożywane częściej,
- kontrolę ilości błonnika pokarmowego: przy biegunkach – ograniczenie, w przypadku zaparć – większą ilość błonnika,
- aktywność fizyczną.
Co na skurcze brzucha oraz dolegliwości jelitowo – żołądkowe?
Część domowych sposobów na ból brzucha, gazy, wzdęcia itp., pokrywa się z zaleceniami dot. IBS. Warto również wzbogacić dietę o zioła poprawiające trawienie (kminek, bazylia, cząber, estragon). Pamiętajmy o wypijaniu odpowiedniej ilości płynów (woda, herbaty ziołowe). Zaleca się też przyjmowanie probiotyków (z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium) i prebiotyków. Jeśli mimo to pojawiają się skurcze jelitowe i żołądkowe, uczucie pełności czy krępujące gazy, warto mieć pod ręką bezpieczny i naturalny lek na ból brzucha. Działanie tego typu leków to m.in.:
- rozluźnienie mięśni żołądka i jelit – łagodzenie bólu,
- aktywowanie słabo pracujących mięśni, co ułatwia trawienie i uwalnia od wzdęć,
- uwolnienie układu pokarmowego z nadmiaru powietrza i gazów,
- rozluźnienie żołądka i łagodzenie nudności.
Oczywiście jest to doraźne działanie, a nawracające czy przewlekłe problemy to zawsze sygnał, że konieczna jest wizyta u lekarza, który powinien być poinformowany również o przyjmowanych lekach.
Pamiętajmy – powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!